لوله های فاضلابی پلیکا یا UPVC چیست؟

 
لوله های فاضلابی پلیکا یا UPVC چیست؟
یکی از پرکاربردترین لوله ها در سیستم لوله کشی فاضلاب خانگی و شهری، لوله پلیکا نام دارد. در این مقاله به معرفی این محصول و تاریخچه لوله های فاضلابی می پردازیم.
لوله های فاضلاب ساختمانی یکی از اصلی ترین اجزای سیستم لوله کشی شهری و خانگی محسوب می شوند. این لوله ها وظیفه انتقال و هدایت پسماند و آلودگی ها از فضای داخلی ساختمان به مخازن و مسیر های فاضلاب شهری را بر عهده دارند. بنابراین شناخت انواع لوله و کاربردهای آن ها می تواند نقش بسزایی در انتخاب صحیح مشتریان و متصدیان امر داشته باشد.

 

لوله های فاضلاب پلیکا UPVC چیست؟

امروزه بیشتر لوله های فاضلاب از UPVC یا پلیکا ساخته می شوند. انواع لوله UPVC در ایران اولین بار توسط شرکت پلیکا به رنگ خاکستری ساخته شدند. بعدا با وجود ساخت محصولات با کیفیت بسیاری، باز نام پلیکا بر انواع لوله UPVC گذاشته شد.

پلی وینیل کلراید (PVC) یکی از پرمصرف ترین پلاستیک ها در ساختمان سازی و ساختمان است که کاربردهای مختلفی دارد. افزودن روان کننده ها، این ماده را نرم تر و انعطاف پذیرتر از پلاستیک می کند. اگر هیچ روان کننده یا نرم کننده ای به آن اضافه نشود، ماده به دست آمده به عنوان UPVC یا پلیکا شناخته می شود. مقاومت شیمیایی این پلیمر آن را برای کاربردهای گسترده در صنایع مختلف به ویژه صنعت لوله سازی مناسب ساخته است. این لوله ها دارای مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی و خوردگی، الاستیسیته و انعطاف پذیری بالا، استحکام کششی طولانی مدت، نسبت استحکام به وزن بالا و مقاومت در برابر سایش می باشند. البته باید توجه داشت که این لوله ها در مواجهه با هوای سرد می توانند شکننده باشند. علاوه بر این، آنها می توانند تغییر شکل داده و استحکام خود را به دلیل دمای بالا از دست بدهند. افزودن نانوذرات مناسب می تواند این کمبودها را برطرف کرده و خواص آنها را بهبود بخشد.لازم به ذکر است، سیستم های فاضلاب هزاران سال است که به یک شکل وجود داشته اند. با پیشرفت تکنولوژی، مواد خط لوله تغییر کرده اند و دوام و عملکرد این سیستم را بهبود می بخشند. 

 

سیستم های فاضلاب اولیه چگونه ساخته می شدند؟

لولهاولین لوله های فاضلاب از آجر و ملات در دره سند در 2500 سال قبل از میلاد ساخته شدند. برخی از این سیستم‌ها که توسط ایرانی‌ها، مقدونی‌ها و مینوی‌ها ساخته شده‌اند، حاوی گودال‌هایی با پوشش آجری شبیه به سیستم‌های سپتیک مدرن بودند.  سرانجام، رومی‌ها و یونانی‌ها سیستم ‌های فاضلاب گسترده از آجر و سنگ ساختند که پساب و زباله‌ها را به حوضچه‌های سنگی یا بتنی می‌بردند. سپس جامدات در ته گودال نشست کرده و مایع به آب‌های   مجاور جریان می‌یافتند. پس از سقوط امپراتوری  روم، اروپا وارد قرون وسطی شد و بسیاری از این سیستم ‌های فاضلاب به دلیل افزایش اهمیت بهداشت و نظافت از بین رفتند.
 
 
 
مواد ساخت لوله در دهه 1800
در آغاز قرن نوزدهم بود که شهرنشینی سبب ایجاد بیماری های مختلف شد و تلاش‌های بهداشتی را افزایش داد. فناوری فاضلاب طی چند دهه بعد با ورود مواد جدید لوله به بازار و فناوری های جدید و تغییر صنعت به سرعت پیشرفت کرد. هر یک از این مواد جدید در مناطق مختلف محبوبیت و موفقیت یافتند. اولین شبکه آب در ایالات متحده در سال 1802 در فیلادلفیا نصب شد. بسیاری از این سیستم های اولیه هنوز با آجر و ملات ساخته می شدند. خطوط لوله باید در سایز بسیار بزرگتر طراحی می شدند و 
به پشتیبانی ساختاری بیشتری نیاز داشتند. با گذشت زمان، مواد خورنده در فاضلاب نیز ملات را از بین بردند و دولت ها را به سرمایه گذاری در ساخت مواد جدیدتر سوق دادند.
wooden pipe
 
یکی از مواد جدیدی که مورد استفاده عمومی قرار گرفت لوله چوبی بود. این لوله‌ها در دو سبک تولید می‌شدند:
1- با فشار دادن تخته‌های اریب‌دار به هم و ایجاد باندهای فولادی 
2- با توخالی کردن وسط یک کنده

 

 
 
 
 
مواد جدید ساخت لوله برای عصر مدرن
در دهه 1900، خاک رس قالبی یا سفال به عنوان ماده منتخب لوله کشی برای اکثر شهرها شناخته شد. این مدل لوله اولین بار در 4000 سال قبل از میلاد در بابل کشف شد. خاک رس قالبی با پختن لوله های سفالی و ریختن نمک به داخل کوره برای تولید بخار ساخته می شوند. لوله های سفالی بسیار سنگین هستند و برای حمل و نقل آب به مسیر ریلی مستقیم نیاز دارند، و بسیاری از شهرها تنها در صورتی می توانند آنها را نصب کنند که دارای ذخایر محلی خاک رس باشند. اگرچه خاک رس قالبی محبوب است، اما نیاز به مراقبت در هنگام نصب دارد.

clay pipe

یکی دیگر از مواد محبوب در این زمان لوله الیافی بود که بیشتر به عنوان لوله Orangeburg شناخته می شود و به نام یکی از  تولید کنندگان آن، شرکت تولیدی Orangeburg نامگذاری شده است. مجرای الیافی با آغشته کردن الیاف چوب به قطران زغال سنگ ایجاد شد. این مواد لوله برای تعدادی از کاربردها محبوب شد: انتقال آب، فاضلاب بهداشتی، خطوط برق و موارد دیگر. در طول دهه 1800 و اوایل دهه 1900 محبوبیت آن افزایش یافت. محبوبیت آن در اواخر دهه 1960 با ورود PVC به بازار  کاهش یافت. لوله Orangeburg به دلیل طول عمر کمتر در حال حاضر برای سیستم های لوله کشی جدید استفاده نمی شوند.
چدن نیز در این زمان یک ماده محبوب بود. اولین لوله های چدنی در سال 1664 در ورسای نصب شد. در ایالات متحده،  اولین  لوله های چدنی در دهه 1810 در فیلادلفیا نصب شد تا جایگزین لوله های چوب صنوبر خراب شده شود. در نهایت،  فیلادلفیا به دلیل طول عمر و توانایی تحمل فشار بیشتر آب، به طور کامل با چدن لوله‌کشی شد. بسیاری از خطوط فاضلابی که امروزه مورد استفاده قرار می گیرند دارای ساختاری چدنی هستند. با این حال، چدن خطر خوردگی بالایی دارد، بنابراین پوشش‌های مختلفی برای کمک به کند کردن روند خوردگی ایجاد شد. یکی از محبوب ترین پوشش ها چدن سیمانی بود.
در دهه 1950 لوله چدن داکتیل به عنوان یک پیشرفت در سیستم لوله کشی چدن معرفی شد. این لوله ها استحکام بالاتر و مقاومت در برابر خوردگی بالایی دارد که آن را به ماده ای جذاب برای مصارف آب و فاضلاب تبدیل می کند. مشابه چدن، انواع مختلفی از آسترها برای جلوگیری از خوردگی در فضای داخلی خطوط ایجاد شده است.
لوله بتنی نیز در این زمان محبوبیت بیشتری پیدا کرد، اگرچه به طور قابل توجهی سنگین تر و گران تر بود. لوله استوانه ای بتنی پیش تنیده برای اولین بار در سال 1942 ساخته شد و از یک حلقه فولادی نازک تشکیل شده است که در بتن محصور شده است. این نوع مواد لوله هنوز هم مورد استفاده قرار می گیرند و معمولاً برای قطر لوله های بزرگتر، خطوط فاضلاب ، سیل بند و شبکه های آب استفاده می شوند.

 

لوله های دوره های معاصر
در نهایت، لوله های پلاستیکی از جمله لوله PVC، ABS و PEX مورد استفاده عمومی قرار گرفتند. اگرچه PVC برای اولین بار در دهه 1860 توسعه یافت، اما تا دهه 1950 و 1960 زمانی که تکنیک های اکستروژن دقیق تر امکان تولید محصولات قابل اعتمادتر را فراهم کرد، به خوبی وارد بازار نشده بود. 12

 

در دهه 1930: لوله های پلی وینیل (کلرید) غیر پلاستیک (PVC-U) برای سیستم های زهکشی بهداشتی استفاده می شدند. پلیمر پلی  اتیلن  (PE) در طول جنگ جهانی دوم در حفاظت از کابل برای عایق راداری توسعه یافته و مورد استفاده قرار گرفت.
 
دهه 1950: سیستم های لوله کشی پلاستیکی تحت فشار برای لوله های آب آشامیدنی در هلند نصب شدند. اولین شیر پلاستیکی تولید  شد. پلی اتیلن برای ایجاد کانال برای عایق کاری و روش اکستروژن برای ایجاد اولین لوله های زهکشی HDPE در انگلستان استفاده شد.
 
دهه 1960: سیستم های پلاستیکی جمع آوری آب باران وارد بازار توسعه مسکن شد. سیستم‌های PVC-U روی خاک و فاضلاب راه‌اندازی  شد و معرفی حلقه الاستومری استفاده از سیستم‌های لوله‌کشی پلاستیکی برای زهکشی زیر زمین را به دلیل سهولت نصب افزایش داد. 
 
دهه 1970: لوله های پلاستیکی در سیستم های زهکشی روی زمین 50 درصد سهم بازار را به خود اختصاص دادند، در حالی که سیستم های پلاستیکی جمع آوری آب باران در بیش از 60 درصد از تاسیسات جدید استفاده شدند. معرفی سیستم های لوله کشی پلاستیکی در زهکشی بزرگراه ها برای کانال کشی کابل و تامین گاز تحت فشار مورد استقبال قرار گرفت. رشد سریع پلی اتیلن مورد استفاده در صنایع آب و گاز بسیار چشمگیر بود. پلی وینیل (کلرید) کلر (PVC-C) برای سیستم های لوله کشی سرد و گرم معرفی شد. اولین محفظه های پلاستیکی برای دسترسی به سیستم های زهکشی معرفی شد.
 
دهه 1980: معرفی درجه های بهبود یافته پلی اتیلن و استفاده از مواد MDPE رنگدانه آبی برای تامین آب  در اروپا. لوله‌های دو جداره و چند جداره برای ساختمان های بلند مرتبه و تجاری مورد استفاده قرار گرفتند. سیستم های فشار فیت پلی بوتیلن (PB) برای کاربردهای آب سرد و گرم به کار برده شد که سبب افزایش انعطاف پذیری، سرعت نصب و مقاومت در برابر ترکیدن می شدند.
 
دهه 1990: سیستم های لوله کشی پلاستیکی برای اولین بار در سیستم های گرمایش از کف و سیستم های گرمایش مرکزی استفاده شد. جذب سیستم های لوله کشی پلاستیکی سازندگان ساختمان و لوله کشی افزایش یافت. پیشرفت بزرگ در فناوری، تولید لوله‌های دیواری با قطر بسیار بزرگ را برای فاضلاب، مدیریت آب‌های سطحی و کاربرد در بزرگراه‌ها امکان‌پذیر ساخت. مخازن ژئوسلولار مدولار برای سیستم های تضعیف آب طوفان در مقیاس بزرگ توسعه یافته اند.
 
دهه 2000: تا سال 2001، 7 درصد از املاک جدید خانگی با استفاده از سیستم های لوله کشی پلاستیکی برای سیستم های لوله کشی سرد و گرم ساخته شد و تا سال 2007، این میزان به 90 درصد افزایش یافت. پلی اتیلن به یک ماده انتخابی برای بسیاری از شرکت های گاز و آب به عنوان لوله های جدید و یا به منظور نوسازی، با استفاده از الکتروفیوژن، همجوشی لب به لب و اتصالات مکانیکی تبدیل شد. 
امروزه لوله های پلاستیکی به طور فزاینده ای محبوب هستند و برای همه چیز از لوله های جانبی فاضلاب و لوله کشی مسکونی گرفته تا توزیع گاز و پردازش شیمیایی استفاده می شوند. این لوله ها دارای بالاترین مقاومت در برابر خوردگی هستند و ادعا می شود که عمر مفید آن ها طولانی است، اگرچه تا به امروز تنها حدود 60 سال در زمین بوده است - اما در عین حال نسبت به موادی مانند خاک رس که عمر مفیدی بیش از 125 سال دارند، دوام کمتری خواهد داشت.
تقریباً همه مواد لوله ذکر شده را می توان در نقاط مختلف دنیا مشاهده کرد. هر نوع ماده دارای مزایا و معایب خاصی است. هر کدام در کاربردهای خاص یا تحت شرایط خاص بهتر عمل می کنند. و نگهداری آنها - تمیز کردن، تعمیر و اصلاح آنها - نیاز به دانش تخصصی دارد. 
 

انواع لوله PVC (پی وی سی)

انتخاب اصلی در خطوط تخلیه مسکونی طی چهار دهه گذشته ، پی وی سی پلاستیکی با رنگ روشن و بسیار بادوام است که در برابر عوامل مختلف مقاومت می کند و به نظر می رسد که نسبت به سایر مواد لوله کشی دوام بیشتری دارد. PVC در چند گرید مختلف ساخته می شود: 120 Sch / 40 Sch / 20 Sch /  80 Sch/  SDR 35. موارد استفاده آنها به شرح زیر است:
 
لوله فاضلاب SDR 35
لوله های زهکشی PVC SDR 35 عمدتا برای اهداف سیستم های فاضلاب شهری استفاده می شوند ، اما می توانند برای کاربردهای دیگر نیز مورد استفاده قرار گیرند. لوله SDR به دلیل اتصال واشر لاستیکی در نصب و راه اندازی شهرت زیادی دارد. اگرچه این لوله  به اندازه N12 یا  Sch40 قوی نیست اما برای بیشتر کاربردهای تجاری مسکونی و سبک بسیار مناسب است.  40
 
لوله فاضلاب 20 schedule
لوله 20 Sch متداول ترین لوله ای است که برای کاربردهای زهکشی و هدایت سیلاب استفاده می شود. دیواره این لوله ضعیف  محسوب می شود اما هنوز هم می تواند فشارهای مشترکی را که در بیشتر پروژه های مسکونی وجود دارد تحمل کند.  از لحاظ  هزینه، این لوله بسیار مناسب است و توصیه می شود برای مکانی که هر نوع تردد وسایل نقلیه  ندارد استفاده شود. 
 
لوله فاضلاب  40 schedule
از این لوله ها بیشتر برای مصارف لوله کشی مسکونی و پروژه های فضای باز استفاده می شود. این لوله سخت و محکم با دیواره  داخلی و خارجی صاف است. در صورت نیاز به مقاومت ، استفاده از لوله N-12 مقرون به صرفه تر خواهد بود ، اما در بعضی از  پروژه ها به دلیل صاف بودن دیواره خارجی ، 40 Sch  مناسب تر است . 
 
لوله فاضلاب  80 schedule
به دلیل عدم توانایی تحمل آب گرم، در بعضی خطوط آب سرد استفاده می شود.
 
 
لوله فاضلاب  120 schedule
دارای ضخیم ترین دیواره لوله است. به طور کلی در کاربردهای فشار بالا یا صنعتی استفاده می شود. دارای مقاومت در دمای 140 درجه سانتی گراد و فشار در محدوده 380 - 1010 psi است.
 
 

مزایای لوله pvc در فاضلاب

1-  مقاومت در برابر خوردگی و عمر طولانی 
2-  مقاومت شیمیایی برای انتقال مایعات صنعتی زیر زمینی 
3-  قابلیت نصب سریع / وزن سبک / هزینه کم. 
4-  سرعت بالا تر در انتقال آب و مایعات به دلیل سطح صاف داخل لوله 
5- دامنه گسترده اتصالات و اتصال بدون نشت.
 
 
با توجه به اهمیت سیستم لوله کشی فاضلاب ساختمان، انتخاب لوله های پلیکا مناسب می تواند در روند لوله کشی و نگهداری سیستم فاضلاب مسکونی و شهری نقش بسزایی ایفا کند. این محصول در کشور عزیزمان با رعایت استانداردهای روز دنیا تولید می شود. از مهمترین شرکت های تولید کننده لوله پلیکا فاضلابی می توان به پارس پلیمر سمنان، پلی گستر سمنان، پلیمر گلپایگان و .... اشاره کرد.
 
برای نظر دادن ابتدا باید به سیستم وارد شوید. برای ورود به سیستم روی کلید زیر کلیک کنید.